می‌توان با صراحت گفت که گسترش نفوذ فناوری اطلاعات در جنبه‌های گوناگون زندگی بشر دیگر قابل انکار نیست. حالا دیگر مفهوم هوش مصنوعی تلاش می‌کند جای خود را در میان اندیشه‌ورزی‌ها و برنامه‌ریزی‌های سازمان‌ها و نهادهای مختلف به دست آورد.
مجموعه آستان قدس رضوی نیز در نظر دارد به منظور بررسی ظرفیت‌های استفاده از هوش مصنوعی در افزایش سرعت و کیفیت خدمت‌رسانی به زائران، رویدادی را با عنوان «هوش مصنوعی و اعتاب مقدسه» در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۴، در مشهد برگزار کند که مؤسسه نابینایان توانگران کارآفرین شیراز نیز بررسی مبحث زیارت دسترس‌پذیر را در این رویداد، پیشنهاد داده است. در مقدمه این رویداد، سه پیش‌رویداد در شهرهای شیراز، قم و ری برگزار خواهد شد که شهر شیراز و مشخصاً آستان مقدس حضرت احمد بن موسی، شاه چراغ علیه السلام در روز پنج‌شنبه، ۱ آذرماه، میزبان نخستین آنها بود. مؤسسه توانگران نیز در این آیین حضور داشت که آقای سیدجواد حسینی به نمایندگی از دیگران، به ارائه مطلب درخصوص مفهوم «زیارت دسترس‌پذیر» پرداخت.
در پیش‌رویداد هوش مصنوعی و اعتاب مقدسه در شیراز چه گذشت؟
نخستین پیش‌رویداد هوش مصنوعی و اعتاب مقدسه که در روز پنج‌شنبه، ۱ آذر ۱۴۰۳، در سالن شهید دستغیب آستان مقدس احمدی در شیراز برگزار شد، علاوه بر مراسم افتتاحیه، دو پنل علمی و دانشگاهی را دربرمی‌گرفت. مراسم افتتاحیه این آیین، پس از تلاوت قرآن کریم و ادای احترام به سرود جمهوری اسلامی ایران، با سخنان رئیس فراکسیون هوش مصنوعی و حکم‌رانی داده‌های دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، دکتر رضا تقی‌پور انوری آغاز شد و سپس آقای زهرابی به عنوان مسئول گروه برنامه‌ریزی مرکز فناوری اطلاعات آستان قدس رضوی به تبیین محورها و کاربست‌های اصلی رویداد مشهد پرداخت.
در پنل‌های علمی و دانشگاهی نیز متخصصان و اندیشمندان به ابعاد گوناگون ظرفیت‌ها و قابلیت‌های هوش مصنوعی در تسهیل خدمت‌رسانی به زائران حرم‌های مطهر و بقاع متبرکه پرداختند. کمک به امکان زیارت مستقل و آسان نابینایان و سایر افراد با نیاز خاص، مدیریت تردد و توقف وسایل نقلیه مرتبط با زائران، کنترل سریع‌تر و بهتر ورود و خروج زوار، کمک به مسیریابی و تسهیل تردد در فضای حرم مطهر، خدمات گردشگری و اطلاع‌رسانی، پایش و مدیریت سلامت زائران، سامان‌دهی هرچه بهتر امور خدماتی، ایجاد یک فضای بازی و سرگرمی برای کودکان و … از اهم مباحث مطرح شده در این پیش‌رویداد بود.
در این مراسم که بیش از چهار ساعت به طول انجامید، علاوه بر سخنرانان آیین افتتاحیه، صاحب‌نظران دیگری نیز به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند که از آن میان می‌توان به این افراد اشاره کرد:
- نماینده مؤسسه نابینایان توانگران کارآفرین شیراز و عضو کمیته فنی رویداد نابینایان و تحول دیجیتال، مهندس سیدجواد حسینی؛
- عضو هیئت مدیره نظام صنفی رایانه‌ای استان فارس، مهندس وحید صفاری؛
- دانشجوی نخبه هوش مصنوعی و دارنده شش نشان طلا و نقره در المپیادهای جهانی، مهندس سجاد اکبرپور؛
- مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان مهاد، دکتر حمید افسری؛
- دبیر ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه، حجت الاسلام محمدرضا قاسمی؛
- عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد شیراز)، دکتر حامد آگاهی؛
- عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز، دکتر محمد طاهری؛
- عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دکتر ناهید ابوالپور؛
- معاون علمی-پژوهشی سازمان بسیج اساتید استان فارس، دکتر احمد مصلانژاد؛
- مدیر مرکز فناوری اطلاعات آستان قدس رضوی، دکتر ابراهیم دانشی‌فر.
تبیین مفهوم زیارت دسترس‌پذیر در پیش‌رویداد هوش مصنوعی و اعتاب مقدسه
اولین سخنران در پنل علمی نخستین پیش‌رویداد هوش مصنوعی و اعتاب مقدسه در حرم احمد بن موسی علیه السلام در شیراز، نماینده مؤسسه نابینایان توانگران کارآفرین شیراز و رویداد نابینایان و تحول دیجیتال، مهندس سیدجواد حسینی بود که به ارائه مطلبی مختصر در تبیین مفهوم زیارت دسترس‌پذیر پرداخت.
سیدجواد حسینی با یادآوری سابقه همکاری‌های قبلی میان مؤسسه توانگران شیراز و آستان مقدس احمدی در زمینه‌های ایجاد مرکز مطالعه برای زائران نابینای شاه چراغ و برگزاری کارگاه‌های آموزشی به منظور آشناسازی و آگاهی‌بخشی به خادمان حرم مطهر، به تدوین استانداردهای دسترس‌پذیری فناوری و استاندارد دسترس‌پذیری نظام‌های آموزشی در کمیته فنی رویداد نابینایان و تحول دیجیتال اشاره کرد.
مشاور برنامه‌ریزی راهبردی مؤسسه توانگران سپس ضمن نمایش یک فیلم کوتاه از استفاده یک فرد نابینا از نرم‌افزار «چشم‌های من باش» و کمک این نرم‌افزار به استقلال وی، از تأثیر دسترس‌پذیرسازی فضای بقاع متبرکه بر کیفیت زیارت افراد با نیازهای خاص سخن گفت. او دسترس‌پذیری را علاوه بر نابینایان، برای ناشنوایان و توانیابان جسمی-حرکتی، کودکان و سالمندان، افراد دارای بیماری خاص و حتی غیرفارسی‌زبانان هم مفید و کارآمد دانست.
در پایان سخنان مهندس سیدجواد حسینی، آقای دکتر تقی‌پور مبحث زیارت دسترس‌پذیر را مبحثی نو عنوان کرد که تا کنون از آن غفلت شده است و باید مورد توجه قرار گیرد. ما نیز به زودی در مقاله‌ای دیگر، خواهیم کوشید به جنبه‌های گوناگون زیارت دسترس‌پذیر نگاهی گذرا داشته باشیم.
*******
نویسنده: علاءالدین طاهری سیمکانی
نظر (۰)