آیا نابینایی مانع اشتغال است؟ نابینایی به عنوان یک معلولیت، مانعی برای اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی افراد نیست. با توجه به پیشرفت‌های فناورانه، ابزارهای کمکی و مهارتهای فردی، افراد نابینا نیز می توانند در مشاغل مختلف، موفق عمل کنند.
مهارتهای کلیدی برای کارمند نابینا
برخی از مهارتهای کلیدی که به یک کارمند نابینا در انجام وظایف خود کمک می‌کنند، عبارتند از:
- مهارتهای کامپیوتری: تسلط بر نرم‌افزارهای کامپیوتری و استفاده از ابزارهای کمکی مانند صفحه کلید بریل یا نرم‌افزارهای تبدیل متن به گفتار
- مهارتهای ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط موثر با همکاران و مشتریان، چه به صورت شفاهی و چه به صورت کتبی.
- مهارتهای حل مسئله: خلاقیت و ابتکار عمل در حل چالش‌ها و یافتن راه‌حل‌های مناسب
- مهارتهای سازمانی: توانایی برنامه‌ریزی، مدیریت زمان و انجام وظایف به طور دقیق و به موقع
ابزارهای کمکی مورد نیاز برای یک کارمند نابینا
دنیای دیجیتال و فناوری اطلاعات ابزارهای متعددی را برای کمک به کارمندان نابینا در انجام وظایف خود ارائه می‌دهد. در اینجا به چند مورد از این ابزارها اشاره می‌کنیم:
- نرم‌افزارهای تبدیل متن به گفتار: این نرم‌افزارها امکان خواندن متون دیجیتال را به صورت صوتی فراهم می‌کنند.
- نرم‌افزارهای مسیریاب: این نرم‌افزارها با محیطی دسترسی‌پذیر برای نابینایان، قادرند آنان را در رفت و آمد به محل کار، همراهی و هدایت کنند.
- اسکنرهای متنی: این ابزارها متون چاپی را به فرمت دیجیتال تبدیل می‌کنند و سپس نرم‌افزارهای تبدیل متن به گفتار، امکان خواندن آنها را به صورت صوتی فراهم می‌کنند.
- برجسته‌نگار: این ابزار، دارای یک نمایشگر قابل لمس است و می‌تواند متون موجود در رایانه را به کدهای بریل برجسته تبدیل کند که از طریق این نمایشگر، برای فرد نابینا قابل لمس خواهند بود. همچنین، صفحه کلید بریل موجود در برجسته‌نگار، این امکان را به فرد نابینا می‌دهد تا بتواند متون مورد نظر خود را با خط بریل بنویسد و به محیط کامپیوتر انتقال دهد.
- عصای سفید: عصای سفید به عنوان ابزاری شناخته شده، به نابینایان در مسیریابی و تشخیص موانع محیطی کمک می‌کند. به تازگی نیز، عصاهای هوشمندی طراحی شده اند که قادرند اطلاعات بیشتر و دقیقتری را از محیط اطراف، در اختیار کاربر نابینا قرار دهند.
محیط کار مناسب برای یک کارمند نابینا
فراهم کردن محیط کاری مناسب که در آن به نیازها و توانایی‌های کارمندان نابینا توجه شود، برای آنان ضروری است که البته، تأمین و رعایت آنها چندان هم دشوار نیست. برخی از الزامات محیط کار مناسب برای این افراد عبارتند از:
دستیابی کارمندان نابینا به موفقیت‌های چشمگیر
افراد نابینا، به یاری عوامل مختلفی از جمله خودباوری، پذیرش توسط کارفرمایان آگاه و امکانات فناورانه، در مشاغل مختلفی مانند تایپ سریع، پیاده سازی (تبدیل فایلهای صوتی به متن)، برنامه‌نویسی، مدیریت محتوایی و فنی سایتها و شبکه‌های اجتماعی، نویسندگی، گویندگی، موسیقی، وکالت، تدریس و کارآفرینی به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کرده‌اند.
استخدام کارمندان نابینا چه مزایایی برای کارفرمایان دارد؟
استخدام افراد نابینا نه تنها یک عمل انسانی و اخلاقی است، بلکه فواید متعددی برای سازمان‌ها به ارمغان می‌آورد. از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش تنوع و خلاقیت در محیط کار
- بهره‌مندی از مزایای طرحهای حمایتی دولت از کارفرمایان دارای کارمندان معلول
- افزایش بهره‌وری سایر کارمندان به دلیل مشاهده تلاش و پشتکار کارمندان نابینا
- ارائه تصویری انعطاف‌پذیر، حرفه‌ای، انسان‌دوستانه و روشنفکر از کارفرمایان دارای کارمندان نابینا و کم‌بینا به جامعه
عوامل مؤثر بر افزایش استخدام کارمندان نابینا توسط کارفرمایان
با انجام چند اصل ساده می توان زمینه استفاده کارفرمایان از کارمندان نابینا را گسترش داد.
- افزایش حمایت‌های دولتی و قانونی: حمایت‌های دولتی و قانونی از جمله ارائه تسهیلات و مشوق‌های استخدامی، نقش مهمی در بهبود وضعیت اشتغال افراد نابینا ایفا می‌کند.
- آگاه‌سازی و آموزش جامعه: آگاه‌سازی جامعه و آموزش اقشار مختلف در مورد توانمندی‌های افراد نابینا، و همچنین فناوری های ویژه آنان، به از بین بردن باورهای غلط و نگرش‌های منفی کارفرمایان نسبت به نابینایان کمک می‌کند.
- آموزش مهارتهای لازم به نابینایان: فراگیری مهارتهای لازم توسط نابینایان و کم بینایان، که در آغاز به آنها اشاره کردیم، از جمله مهمترین عوامل در اقناع کارفرمایان برای استخدام کارمندان نابینا به شمار می رود.
سخن پایانی
افراد نابینا و کم بینا با اتکا به مهارت‌ها، ابزارها، فناوری، محیط کار مناسب و حمایت‌های دولتی، می‌توانند به عنوان کارمندانی توانمند و کارآمد در مشاغل مختلف ایفای نقش کنند و به طور فعال در جامعه مشارکت داشته باشند. اما، همواره دو مانع بزرگ بر سر راه آنان وجود دارد: دسترسی‌ناپذیری فضای مجازی و بی‌اعتمادی کارفرمایان به توانایی‌های آنان. دسترسی‌پذیر نبودن غالب اتوماسیون‌های اداری نمونه‌ای واضح و روشن از نمود این دو مانع بزرگ است.
یکی از مهمترین اهداف رویداد نابینایان و تحول دیجیتال، تلاش در جهت از بین بردن تدریجی همین دو مانع، با کمک و همکاری همه نابینایان و کم‌بینایان سراسر کشور و همچنین، کارفرمایان خصوصی و مسؤولان دولتی است.
به امید برچیده شدن موانع آموزش و اشتغال افراد با آسیب بینایی در آینده‌ای نزدیک، خصوصاً در حوزه فناوری اطلاعات!
نظر (۰)